Litzmannstadt Getto, Łódzkie Getto

Szkoły i kolektyw "Praga IV"
ul. Franciszkańska 29 (Franzstrasse)


W tym budynku, należącym do parafii mariawitów w pierwszym okresie istnienia getta (lata 1940-1941) działały szkoły. I to zarówno w budynku frontowym, jak i w oficynie.

Z danych archiwalnych, pochodzących z kwietnia 1941 roku, wynika, że pod tym adresem działało aż osiem klas, na trzech piętrach głównego budynku po dwie, a także w podwórku. Jesienią 1941 roku ulokowano tam Żydów deportowanych z Pragi i szkoły musiały zawiesić działalność. Dzieci już nigdy nie powróciły do normalnego trybu nauki. Od tego czasu to miejsce popularnie nazywało się siedzibą kolektywu „Praga IV”. Od połowy maja 1942 roku był tam resort krawiecki, gdzie odbywały się także kursy krawieckie dla młodzieży. Na wyższych piętrach znajdowały się mieszkania.

Pomariawicki gmach zapchany był przesiedleńcami. Zarówno w dużych salach, jak i w pomieszczeniach mniejszych ustawiono setki dwupiętrowych prycz, zbitych z nieheblowanych desek. Prycze stały obok siebie tak blisko, że przejść między nimi można było jedynie bokiem. Wszystkie kąty, miejsca pod pryczami, między pryczami i na pryczach zajęte były przez walizy, torby, pakunki, tłumoki, pościel, suszącą się bieliznę, garnki, puszki z konserwami, talerze, garderobę. Aż dziw, że mogło tu się jeszcze znaleźć miejsce dla ludzi.
Arnold Mostowicz, Żółta gwiazda i czerwony krzyż, s. 43.

Z początkiem bieżącego miesiąca w gmachu resortu krawieckiego przy ul. Franciszkańskiej 29 uruchomione zostały zawodowe dokształcające kursy krawiectwa dla młodzieży. Przez uruchomienie tego rodzaju instytucji racjonalnie został rozwiązany problem dokształcania dzieci i młodzieży w krawiectwie, które stanowi w getcie podstawowe rzemiosło. Resorty zatrudniają obecnie blisko 2000 dzieci, uczących się fachu. Wszystkie oddziały krawieckie, jak również pokrewne wytwórnie (fabryka trykotaży, resort rymarski itp.) delegują na kursy najbardziej uzdolnione dzieci.
Kronika getta łódzkiego, 23 lipca 1942, t. 2, s. 151.

statystyka