Litzmannstadt Getto, Łódzkie Getto

Ulica Łagiewnicka (Hanseatenstrasse)


Rozpoczynała się tuż przy placu Kościelnym, biegła obok Bałuckiego Rynku i ciągnęła się aż do granicy getta. Mieściło się przy niej wiele ważnych instytucji i resortów. . Przez jakiś czas przy ul. Łagiewnickiej l, a także ul. Pieprzowej (Pfeffergasse) funkcjonowało targowisko i kwitło życie niemal jak przed wojną. Można tam było wszystko kupić i sprzedać. Jesienią 1941 roku Chaim Mordechaj Rumkowski postanowił zamknąć targowisko znajdujące się na tzw. placu Jojny Pi1cera i przekształcić je w centralną składnicę warzyw. Było to miejsce istotne dla życia w getcie, tuż obok placu Kościelnego, a także przystanku tramwaju, którym przewożono towary. W narożnym budynku znajdowała się kuchnia dla lekarzy.

Ten fragment ul. Łagiewnickiej wygląda dokładnie tak samo jak 65 lat temu, zachował się nawet fragment bruku. Co prawda, narożny budynek Jojny Pilcera jest teraz upstrzony reklamami i w ostatnim czasie nie wygląda zbyt okazale, ale spełnia taką samą rolę, do jakiej był pierwotnie przeznaczony - zlokalizowano tu szereg sklepików.

Ważne instytucje administracji getta mieściły się też przy ul. Łagiewnickiej 25 (przy samym Bałuckim Rynku, naprzeciwko bramy wjazdowej do getta). To jeden z ważniejszych budynków w tamtym czasie. Na parterze funkcjonowało kilka biur gminnych, np. był tam w pewnym okresie Wydział Warzyw, a także siedziba Najwyższej Izby Kontroli i Centralnej Komisji Fachowej [patrz: Bałucki rynek].

W listopadzie 1942 roku na dachu budynku zainstalowano wzorcowy zegar o trzech tarczach. Miał on ułatwić ujednolicenie czasu w całym getcie. Do tego czasu każdy urząd i resort kierował się innym czasem, co było przyczyną częstych spóźnień pracowników. Przy Łagiewnickiej, na rogu ulicy Dworskiej, zorganizowano wielki plac węglowy, gdzie . wydawano przydziały opału: węgla i drewna.

Ulica Łagiewnicka od początków istnienia getta stanowiła centralę handlu ulicznego, zaś znajdujący się przy niej wielki plac, tzw. Jojny Pilcera, był centralnym punktem targowym, gdzie odbywał się handel żywnością, odzieżą, galanterią, ceramiką, wszelkiego rodzaju starzyzną. Mieściły się na nim kioski i stragany i panował tam w ciągu dnia nieprzerwany ruch handlowy, przy czym cała armia sprzedawców wypełniała ponadto ulicę Łagiewnicką, hamując na niej ruch i powodując wrzaskiem wieczne zamieszanie. W połowie września pan prezes postanowił ulicę Łagiewnicką całkowicie oczyścić z handlarzy gwoli bezpieczeństwa i ładu.
Kronika getta łódzkiego, wrzesień 1941, t. 1, s. 253.

Władze niemieckie wydały polecenie jak najszybszego skonstruowania i zmontowania zegara wzorcowego, który ma się znajdować na Bałuckim Rynku (ul. Łagiewnicka 25), na wprost wejścia na ten plac.
Kronika getta łódzkiego, 24 listopada 1942, t. 2, s. 395.

statystyka